عمل سرکلاژ یکی از جراحی های زنان است که معمولا در زنان بارداری انجام می شود که دارای دهانه رحم ضعیف یا نارسایی رحم می باشند. زیرا این عامل ممکن است باعث شود دهانه رحم زود باز شده یا کوتاه شده باشد. گاهی در دوران بارداری دهانه رحم فرد دچار تغییراتی می شود که برای جلوگیری از این تغییرات اولیه در زنان باردار مجبور به سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم می شویم که این کار از زایمان زودرس نیز پیشگیری خواهد کرد. ایین عمل سبب می شود جنین تا هفته 38 بارداری داخل رحم بای بماند. جزئیات این جراحی در ادامه آمده است اما لازم است بدانید این جراحی ممکن است رانس واژینال (از واژن) یا ترانس ابدومینال ( از شکم) انجام شود.
انواع سرکلاژ
این کار معمولا به سه روش انجام می شود که در ادامه توضیح خواهیم داد:
یکی از معمول ترین و جا افتاده ترین روش هایی که برای سرکلاژ رحم استفاده می شود روش مک دونالد است که در این روش بخیه از خارج رحم زده می شود و دهانه رحم را می بندد. روش مک دونالد در هفته 15 ام بارداری انجام می شود و در نهایت در هفته 37 ام بخیه ها باز می شوند.
این روش نسبت به روش مک دونالد کمی پیشرفته تر بوده و در آن دهانه رحم از داخل دوخته خواهد شد. در این روش که برای پزشک دشوار تر است بخیه ها به صورت عمیق تری زده می شوند و خطراتی که ممکن است برای بارداری پیش آید کمتر خواهند بود. این نوع از سرکلاژ را سرکلاژ دائمی می گویند زیرا جنین با سزارین خارج می شود و بخیه ها باقی مانده و در بارداری های بعدی نیز تاثیر می گذارند.
این نوع از سرکلاژ نیز مانند مدل قبل دائمی می باشد اما در آن از شکم قسمت بالایی رحم بخیه می شود که معمولا رایج نبوده و برای افرادی کاربرد دارد که استفاده از دیگر روش ها برای آن ها سودمند و نتیجه بخش نبوده است.
چرا عمل سرکلاژ انجام می شود؟
زمانی نیاز است فرد عمل سرکلاژ انجام دهد که در هنگام بارداری به دلیل فشاری که به رحم وارد می شود دخانه رحم باز شود. همچنین نارسایی رحم نیز نیاز به عمل سرکلاژ را برای فرد بیشتر می کند. مواردی که در ایجاد نارسایی رحم تاثیر دارند عبارتند از:
- فرد در سه ماهه دوم بارداری در گذشته سابقه سقط داشته باشد
- در هنگام سقط فرد دچار صدمه به سرویکس شده باشد.
- بیوپسی مخروطی انجام داده باشد.
مزایای عمل سرکلاژ
- جلوگیری از سقط جنین یا زایمان زودرس در افرادی که نارسایی سرویکس دارند.
- نتیجه عمل در 90 درصد افراد مثبت و نتیجه بخش است.
- موثر در موارد نارسایی رحم ( البته تشخیص نارسایی رحم سخت است و برخی مواقع تشخیص نا درست داده می شود.)
اقدامات لازم پیش از عمل سرکلاژ
- بررسی پیشینه و پرونده پزشکی بیمار
- بررسی دهانه رحم توسط انجام سونوگرافی ترانس واژینال
- صحبت با پزشک برای دستیابی به روش هایی که در کنترل درد موثر می باشند.
نحوه انجام جراحی سرکلاژ
برای انجام این جراحی معمولا فرد بیهوش نمی شود و برای کاهش درد از بی حسی اپیدورال، بی حسی موضعی یا بی حسی کمر به پایین که به آن نخاعی نیز می گویند استفاده می شود. در این جراحی اطراف دهانه رحم با نخ توسط متخصص زنان زایمان بسته می شود. اگر این جراحی ترانس واژینال باشد در ورودی واژن اسپکولوم قرار داده می شود و سپس متخصص با استفاده از یکی از روش های شیرودکارد یا مک دونالد اقدام به دوختن دهانه رحم می نماید. انتخاب روش با مشورت پزشک و بیمار صورت می گیرد زیرا تفاوت درمانی چندانی با هم ندارند.
- روش مک دونالد به این صورت است که در آن در دهانه واژن اسپکولوم قرار داده می شود و سپس قسمت بیرونی دهانه رحم توسط نخ مخصوص و سوزن بخیه زده می شود تا دهانه رحم بسته بماند.
- در روش شیرودکار نیز پس از قرار گیری اسپکلوم در دهانه واژن از ابزاری به نام فورسپس استفاده شده و دهانه رحم به بسرون کشیده می شود. سپس جراح در رویکس برشی می زند که پس از آن دهانه رحم را می دوزد. چون در این روش دهانه رحم از داخل دوخت می خورد دیگر نمیتواند فرد زایمان طبیعی انجام دهد و لازم است جنین را با زایمان سزارین به دنیا آورد.
- در روش ترانس ابدومینال نیز دوختن دهانه رحم از شکم انجام خواهد شد و در آن قسمت تحتانی به طور کامل دوخته می شود. درصورتی که این روش انجام شود احتمال این که از لاپاروسکوپی نیز استفاده شود زیاد است.
اقدامات پس از عمل سرکلاژ
پس از سرکلاژ رحم معمولا فرد برای کنترل انقباضات یک شب در بیمارستان بستری خواهد شد. پس از انجام سرکلاژ ممکن است مادر علائمی مانند خونریزی خفیف یا انقباضات رحمی را تجربه کند که با گذشت زمان معمولا متوقف می شوند. همچنین در بیشتر موارد به مادر آنتی بیوتیک داده می شود تا از بروز عفونت جلوگیری شود. همچنین استراحت مطلق تا چند روز برای بیمار الزامی می باشد و درباره از سر گیری فعالیت باید حتما با پزشک متخصص مشورت شود. همچنین منع برقراری روابط جنسی یک هفته بعد و قبل از سر کلاژ توصیه می شود.
عوارض سرکلاژ
این کار اگر توسط بهترین متخصص زنان زایمان انجام شود عوارض زیادی ندارد و اگر هم عوارضی باشد معمولا برای فراد چاق است. عوارض احتمالی عبارتند از:
- انقباض زودرس
- سرویکس در طول زایمان ناتوان در انقباض است.
- پاره شده غشا کیسه آب
- بروز عفونت در ناحیه سرویکس
- پاره شدن سرویکس در صورتی که بخیه ها برای زایمان طبیعی باز نشوند
- خونریزی از واژن
علائم خطر سرکلاژ
- احساس گرفتگی در ناحیه رحم و واژن
- احساس دردی مشابه درد زایمان
- تب بالا به همراه لرز
- حالت تهوع
- بوی بد واژن به همراه خارج شدن مایع از واژن
یکی از نکات سرکلاژ این است که فرد اگر این کار را انجام دهد معمولا لازم است در زایمان های بعدی نیز انجام شود.
سوالات متداول
