یکی از آسیب هایی که ممکن است به دستگاه تناسلی وارد شود زخم دهانه رحم است. این زخم معمولا با التهاب، عفونت و یا زخم همراه است و می تواند برای آسیب به دستگاه تناسلی جدی باشد. برای این که درباره علائم این بیماری و تشخیص و درمان آن اطلاعاتی داشته باشید به شما پیشنهاد می کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید.
دهانه رحم کجاست؟
برای این که بتوانید به خوبی نکات ذکر شده در این مقاله را درک کنید بهتر است در ابتدا بدانید دهانه رحم کجاست. دهانه رحم یک مجرای دورانی شکل است که دقیقا در پایین ترین قسمت رحم که به ورودی واژن وصل می شود، قرار دارد. دهانه رحم در دوران بارداری باز می شود و جنین از مسیر آن از رحم به واژن منتقل می گردد. همچنین در دوران پریود این مسیر راهی بری خروج خون از رحم به واژن می باشد.
زخم دهانه رحم (سِرویسیت) چیست؟
دهانه رحم ورودی رحم می باشد که دقیقا در امتداد واژن و در ورودی دهانه رحم است. زمانی که این ناحیه دچار مشکل می شود لازم است به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه شود زیرا این مشکل بدون استفاده از اسپکولوم قابل مشاهده نیست. زمانی که این ناحیه قرمز رنگ و ملتهب می شود به آن سرویسیت یا زخم دهانه رحم می گویند. در این حالت سلول های دهانه رحم بیرون از این ناحیه قرار می گیرند و سبب قرمزی می شوند. علت این مشکل می تواند متفاوت باشد که در ادامه به آن می پردازیم.
علت زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم دارای دلایل مخلفی می باشد اما اصلی ترین دلیل آن عفونت است. زمانی که فرد از طریق رابطه جنسی دچار عفونت می شود ممکن است این عفونت تبدیل به زخم شود. برخی از عفونت هایی که ممکن است سبب ایجاد زخم دهانه رحم شوند عبارتند از تبخال در ناحیه تناسلی، ویروس hpv یا همان زگیل تناسلی، تریکومونا، کلامیدیا و گنوکوک.
در صورتی که زگیل تناسلی روی این ناحیه باقی بماند و درمانی صورت نگیرد می تواند سبب ایجاد زخم در این ناحیه شود که این زخم ها زمانی که زیاد شده و پیشرفت کنند باعث سرطان دهانه رحم می شوند.
در ادامه لازم به ذکر است که گاهی زخم دهانه رحم دارای دلایل عفونی نبوده و ممکن است در اثر حساسیت به مواردی مانند تامپون، کاندوم و اسپرم کش ها ایجاد گردد.
علائم زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم در برخی افراد ممکن است هیچگونه علائمی نداشته باشد اما در برخی افراد ممکن است نتایج زیر را همراه داشته باشد:
- لکه بینی در طول روز یا حین رابطه جنسی
- مشاهده ترشح در واژن به رنگ زرد یا خاکستری روشن یا داشتن بوی نا مطبوع
- درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- درد در ناحیه لگن و واژن
- درد یا سوزش هنگام ادرار به همراه تکرر ادرار
- خاش در ناحیه واژن
- درد بیش از حد در این ناحیه هنگام معاینه
در مجموع هر عاملی که باعث التهاب در دهانه رحم شود می تواند در نهایت مسبب زخم دهانه رحم شود. تشخیص این زخم ها اولین و مهم ترین مرحله برای درمان درست است. برای تشخیص ابتدا لازم است پزشک معاینات بالینی انجام دهد و در نهایت اگر لازم باشد کولپوسکوپی یا تست پاپ اسمیر گرفته می شود.
تشخیص زخم دهانه رحم
برای تشخیص زخم دهانه رحم لازم است اگر علائم بالا را دارید به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا وی با معاینه این ناحیه از طریق اسپکلوم متوجه مشکل شما شود. گاهی ممکن است علائمی که در شما وجود دارند مربوط به مشکلات دیگری باشند. در صورت نیاز به تست پاپ اسمیر پزشک در همین مرحله نمونه برداری مورد نیاز برای ارسال به آزمایشگاه را انجام می دهد. گاهی در صورتی که فرد دارای شرایط ویژه ای باشد کولپوسکوپی با بیوپسی انجام می شود. این موارد برای زمانی است که نتیجه تست پاپ اسمیر مشکوک باشد.
درمان زخم دهانه رحم
عموما برای درمان این مشکلات درمان خاصی وجود ندارد که همه به طور یکسان آن را انجام دهند، ممکن است بر اساس شدت بیماری و سابقه سلامت بیمار راه های گوناگونی برای درمان در نظر گرفته شود. برای مثال اگر زخم دهانه رحم ناشی از عفونت باشد پزشک برای رفع آن آنتی بیوتیک می دهد و اگر عامل آن حساسیت باشد معمولا منع مصرف مواد حساسیت زا در نظر گرفته می شود.
در مرحله ی اول برای تعیین روش درمان پزشک تمامی شرایط بیمار مانند سن، حساسیت و میزان بیماری و مدت زمان وجو آن را باید بررسی کند. گاهی ممکن است برای برخی افراد با سن پایین که دارای روابط جنسی پر خطر هستند آنتی بیوتیک تجویز شود.
عفونت های واژن و رحم دارای انواع مختلفی هستند که گاهی باکتریایی یا ویروسی و گاهی قارچی می باشند. به همین دلیل در صورتی که پزشک نوع عفونت را تشخیص دهد بهتر می تواند درمان انجام دهد. در صورت تجویز داروی مناسب در بیشتر موارد درمان به طور کامل انجام می شود اما برای برخی ممکن است درمان دارویی نتیجه بخش نباشد، در این حالت پزشک از روش هایی مانن لیزر درمانی استفاده می کند. ممکن است در موارد بسیار حاد و مقاوم به درمان از جراحی های کوچک استفاده شود. همچنین یکی از نکات مهم درمانی معاینه شریک جنسی است تا در صورت ابتلا به عفونت درمان همزمان انجام شود تا بیماری دوباره بازنگردد. همچنین انجام روابط جنسی در زمان درمان مجاز نمی باشد.
درمان خانگی زخم دهانه رحم
در صورتی که زخم دهانه رحم در بیمار خیلی شدید نباشد و علائم بسیار زیادی نداشته باشد می توان از برخی درمان های خانگی که مفید و مورد تایید پزشک هستند استفاده کرد. نکته ای که در این خصوص وجود دارد این است که درمان های خانگی به تنهایی نتیجه بخش نبوده و بهتر ست همزمان با برخی درمان های پزشکی انجام شوند. می توان گفت این درمان ها جز درمان های اصلی نبوده و می توانند علائم را کم کنند پس بهتر است در کنار دیگر درمان ها انجام شوند. برخی درمان های خانگی موثر عباتند از:
- مصرف ماست و لبنیات و مکمل پروبیوتیک
- مصرف سیر در دوران عفونت به دلیل دارا بودن خواص آنتی باکتریال
همچنین برای این که ناحیه واژن از سلامت برخوردار باشد بهتر است موارد زیر رعایت شود:
- عدم استفاده از مواد حساسیت زا
- استفاده از لباس زیر های نخی و عدم پوشیدن لباس های تنگ
- مصرف چای سبز
- استفاده از کاندوم
گاهی ممکن است سلول های زخم دهانه رحم از نوع بدخیم باشند که در این صورت لازم است درمان های پیشرفته تری مانند کونیزاسیون، روش LEEP یا در موارد بسیار نادر فریز دهانه رحم انجام شود.
